Bệnh Melioidosis (Whitmore) là bệnh truyền nhiễm do trực khuẩn Gram âm Burkholderia Pseudomomallei được tìm thấy trong môi trường đất và nướclà một vấn đề y tế công cộng quan trọng tại các khu vực lưu hành bệnh, đặc biệt là tại Việt Nam và miền Bắc Australia
Bệnh Melioidosis (Whitmore) là bệnh truyền nhiễm do trực khuẩn Gram âm Burkholderia Pseudomomallei hay còn được lan truyền với một cái tên đáng sợ hơn và vi khuẩn ăn thịt người tại Việt Nam và miền Bắc Australia. Bệnh tồn tại ở thể cấp tính và mãn tính bao gồm các biểu hiệu triệu chứng đau lưng, đau trong xương, khớp, ho nặng, nhiễm trùng da, hạch ở phổi và viêm phổi. Năm 1912, hai nhà nghiên cứu bệnh học Alfred Whitmore và trợ lý Krishnaswami báo cáo bệnh này ở người ăn xin, người nghiện morphine khi khám nghiệm tử thi ở Myanmar.
B. pseudomallei thuộc giống burkholderia, gồm có hơn 40 loài. Một số loài gây bệnh khác gồmB. mallei – tác nhân gây bệnh sưng hạch ở ngựa và các loài thú có móng khác và có độc tính cao đối với con người và B. cenocepacia – một tác nhân gây nhiễm khuẩn cơ hội quan trọng ở các bệnh nhân mắc chứng xơ hóa nang (cystic fibrosis). Giống này cũng gồm B. thailandensis, một tác nhân cùng có mặt vớiB. pseudomallei trong đất ở một số quốc gia như Thái lan, Úc và B. oklahomensis, tác nhân được tìm thấy ở miền Trung – Tây Hoa Kỳ; hai loài hiếm này đều gây bệnh và có độc lực thấphơn nhiều so với B. pseudomallei ở chuột hamsters và chuột nhắt.
Lây truyền
Chúng ta có thể nhiễm bệnh melioidosis trực tiếp do tiếp xúc với đất và nước bề mặt có chưa vi khuẩn. Con người và cả động vật đều có thể nhiễm trùng thông qua việc hít phải bụi bẩn hoặc các giọt nước nhiễm khuẩn, qua tiêu hóa nước nhiễm khuẩn hoặc tiếp xúc với đất nhiễm khuẩn, đặc biệt cơ thể cơ thể có thể bị nhiễm khuẩn thông qua vết xước ở da.
Vi khuẩn hiếm khi lây từ người này sang người khác. Đã có một số ít các ca bệnh được báo cáo là lây từ người sang người, nhưng nguồn lây nhiễm chính của mầm bệnh vẫn là qua đất hoặc nước có chứa vi khuẩn.
Động vật cũng có khả năng nhiễm loại vi khuẩn này. Cừu, dê, lợn, ngựa, chó, mèo, gia súc… đều có thể bị nhiễm bệnh.
Triệu chứng
Mặc dù mỗi một cá thể đều có những triệu chứng riêng nhưng bệnh vẫn có triệu chứng chung. Tuy nhiên cần ghi nhớ là bệnh xuất hiện các triệu chứng rất đa dạng có thể bị nhầm với những bệnh lý khác lao hoặc viêm phổi.
- Nhiễm trùng tại chỗ sẽ xuất hiện những dấu hiệu sau: sốt, loét, áp xe tại chỗ, sưng đau tại chỗ.
- Nhiễm trùng phổi: ho, đau ngực, sốt cao, đau đầu, buồn nôn.
- Nhiễm trùng máu: sốt, đau đầu, khó chịu vùng thượng vị, đâu khớp, mất phương hướng, các dấu hiệu của đường hô hấp.
- Các dấu hiệu nhiễm trùng thường gặp: sốt, sút cân, đau ngực hoặc đau bụng, đâu cơ hoặc khớp, đầu đầu, co giật.
- Thời gian từ khi tiếp xúc đến khi gây ra bệnh và các triệu chứng trầm trọng thêm vẫn chưa rõ ràng, có thể từ 2 ngày đến nhiều năm. Nhìn chung các triệu chứng có thể xuất hiện sau 2-4 tuần kể từ khi tiếp xúc.
Người khỏe mạnh có thể bị nhiễm bệnh, nhưng cơ hội để bệnh trầm trọng thêm có thể dễ dàng hơn ở những người mắc bệnh tiểu đường, bệnh ở gan, bệnh ở thận, bệnh thalassemia, ung thư hoặc suy giảm hệ miễn dịch liên quan đến HIV, bệnh phổi mạn tính.
Nguy cơ phơi nhiễm
Mặc dù ở bất cứ đâu bạn cũng có thể mắc bệnh nhưng bệnh thường xuất hiện ở Đông Nam Á và bắc Australia. Đặc biệt là những nước như Việt Nam, Đài Loan, Hong Kong, Indonesia, Lào, … là những nước thường xuyên báo cáo ca bệnh nhiễm khuẩn.
Phòng bệnh
Tránh tiếp xúc trực tiếp với đất hoặc nước bề mặt nếu có vết thương hở và những người bị bệnh tiểu đường hoặc bệnh thận mạn tính. Đặc biệt nếu làm nghề nông thì nên đi ủng để tránh tiếp xúc trực tiếp chân với đất. Nhân viên y tế khi tiếp xúc với người bệnh nên đeo khẩu trang, găng tay để phòng ngữa lây nhiễm.
Khi nghi ngờ bản thân hoặc người xung quanh bị mắc bệnh, tốt nhất hãy đến các cơ sở y tế gần nhất để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
Viện y học ứng dụng Việt Nam
Theo Tổng hợp