Bệnh cúm (influenza) là một bệnh truyền nhiễm do virus ảnh hưởng đến hệ hô hấp.
Virus gây cúm ở người được chia thành 3 nhóm chính: A, B và C. Virus cúm A và B là hai loại virus phổ biến nhất. Các chủng cúm này không chỉ gây ra mùa cúm hàng năm mà còn gây ra các đợt bệnh xảy ra thường xuyên và liên quan đến các chủng virus cúm mới. Các chủng cúm còn được phân nhóm dựa trên các loại protein bề mặt. Không giống virus cúm B, chủng virus cúm A có thể gây bệnh ở cả người và động vật. Cúm A thường nghiêm trọng và lây lan thành dịch.
Virus cúm C thường không phổ biến như cúm A và cúm B, các triệu chứng gây ra thường nhẹ và ít biến chứng.
Triệu chứng cúm A
Không giống cảm lạnh thông thường, triệu chứng cúm thường xuất hiện đột ngột. Bao gồm:
- Ho
- Chảy nước mũi
- Hắt hơi
- Viêm họng
- Sốt
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Ớn lạnh
- Đau nhức cơ thể
Cúm có thể tự khỏi. Tuy nhiên nếu các triệu chứng kéo dài và không cải thiện trong 1 tuần bạn cần đi khám bác sĩ.
Những người trên 65 tuổi hoặc có vấn đề về miễn dịch mắc cúm nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt để dự phòng các biến chứng nguy hiểm.
Nếu không được điều trị cúm có thể gây nên:
- Viêm tai
- Tiêu chảy
- Buồn nôn và nôn
- Chóng mặt
- Đau bụng
- Đau ngực
Khởi phát cơn hen - Viêm phôỉ
- Vấn đề tim mạch
Chẩn đoán
Ngoài thăm khám lâm sàng bác sĩ cũng sẽ cho bạn làm test nhanh để xác định cúm. Bác sĩ sẽ lấy dịch mũi họng để xét nghiệm, kết quả thường có sau 30 phút.
Điều trị
Có những trường hợp điều trị cúm A chỉ cần nghỉ ngơi và uống đủ nước. Đôi khi bác sĩ chỉ định các thuốc kháng virus:
- zanamivir (Relenza)
- oseltamivir (Tamiflu)
- peramivir (Rapivab)
Những thuốc này có cơ chế ức chế enzyme neuraminidase, làm giảm khả năng lây truyền virus giữa các tế bào.
Tác dụng phụ có thể gặp là buồn nôn và nôn. Nếu sau khi dùng thuốc bạn gặp tác dụng phụ hoặc các triệu chứng trở nên tệ hơn, ngừng sử dụng thuốc và đi khám bác sĩ.
Một loại thuốc mới tên Xofluza sản xuất bởi Nhật Bản được Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ chứng nhận năm 2018.
Các liệu pháp điều trị không dùng thuốc có thể làm giảm các triệu chứng cúm khiến bạn dễ chịu hơn. Nhớ uống nhiều nước để làm loãng đờm và tăng cường miễn dịch.
Khả năng lây truyền bệnh
Khi mắc cúm bạn có khả năng lây bệnh cho người khác từ 1 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên, kéo dài 5 ngày từ lúc bắt đầu có triệu chứng.
Những trường hợp nghiêm trọng, khả năng lây lan sẽ xuất hiện sớm hơn trước khi bạn bắt đầu có triệu chứng. Phụ thuộc vào khả năng miễn dịch yếu hoặc chưa hoàn thiện đặc biệt ở trẻ em hoặc người cao tuổi.
Dự phòng
Cách tốt nhất để dự phòng cúm là tiêm vắc xin phòng cúm mỗi năm. Mỗi loại vắc xin sẽ giúp chống lại 3 – 4 chủng cúm khác nhau trong mỗi mùa cúm.
Những biện pháp hiệu quả khác bao gồm:
- Rửa tay thường xuyên
- Hạn chế những nơi công cộng đông người trong mùa cúm
- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi
- Ở nhà khi bị sốt và không ra khỏi nhà ít nhất 24 giờ trước khi triệu chứng biến mất để tránh lây bệnh cho người khác.
Tiên lượng
Cúm A là một bệnh truyền nhiễm do virus có thể gây nên biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị. Bạn nên đi khám bác sĩ thay vì tự chẩn đoán tình trạng cúm của mình. Bác sĩ sẽ quyết định biện pháp điều trị phù hợp nhất với bạn, có thể chỉ cần nghỉ ngơi hoặc sử dụng thuốc kháng virus.